Geschiedenis van het protestantisme in Mechelen (2)

On By memo

Anglicanen en Vlaamsch Evangelischen

(Vervolg op deel 1)

Rond 1840 verblijven er in Mechelen veel invloedrijke Engelsen. Het zijn industriëlen, militair-op-rust of kaderpersoneel voor de aanleg van de eerste spoorlijn op het continent (van Mechelen naar Brussel). Zij krijgen van het Stadsbestuur de ongebruikte en in verval geraakte kapel van het voormalige passanten-of Sint-Juliaansgasthuis in de Keizerstraat toegewezen. Ook al waren het Anglicanen, zij noemden zich steeds protestant en werden ook steeds van overheidswege als zodanig bestempeld.

Vanaf 1844 delen de Engelse protestanten het gebouw met een Vlaamse Protestantse kerkgemeenschap die in datzelfde jaar wordt opgericht. Beide kerkgemeenschappen gaan uiteindelijk in elkaar op. Wanneer de Engels-Anglicaanse kerkgemeenschap in 1879 volledig verdwenen is, blijft de kapel in gebruik van de protestantse ‘Vlaamsch Evangelische Gemeente’, waarvan de huidige protestantse kerkgemeenschap Mechelen Noord (behorend tot de Verenigde Protestantse Kerk in België) de erfgenaam is.

Op initiatief van de predikant van de ‘Vlaamsch-evangelische gemeente’ werd in 1889 de Belgische Afdeling van het Leger des Heils opgericht. Tot 2003 bleef het Leger actief in de stad, met onder andere kleding-acties in de OLVrouwestraat en de opvang van vluchtelingen.

Zandpoortkerk en School met den Bijbel

Aan het eind van de twintiger jaren van de vorige eeuw zakten verscheidene Nederlandse, protestants-gereformeerde gezinnen af naar Mechelen. Samen met enkele aanwezige protestantse families werden kerkdiensten gehouden in een bedrijfsruimte. Een eigen kerkgebouw aan de Zandpoortvest werd in januari 1932 in gebruik werd genomen. In de benedenruimte startte men de ‘School met den Bijbel’, die in 1937 een nieuwbouw aan de Lakenmakersstraat in gebruik nam. De school verhuisde in 2001 opnieuw en werd tot ‘De WEGwijzer’ herdoopt. Protestants-evangelische gezinnen uit de wijde omgeving van Mechelen, maar ook andersgelovigen uit directe omgeving sturen hier hun kinderen naar school. De Zandpoortkerk sluit in december 2022 haar deuren.

Zandpoortkerk
Zandpoortkerk
De WEGwijzer

Evangelicalen en Pinksterkerken

Naast de meer traditionele protestantse kerkgemeenschappen werden in de vorige eeuw ook nieuwe geloofsgemeenschappen gevormd. Zij kwamen voort uit evangelisatie-activiteiten vanuit het buitenland (Vrije Evangelische gemeenten zoals de Menorah-gemeente in Mechelen die gestopt is in 2003 ) en vanuit Nederland (Pinkstergemeenten zoals De Rank, gesticht in 1971).

Van recenter datum zijn de geloofsgemeenschappen die zijn ontstaan door de aanwezigheid van allochtonen in de stad. Een daarvan, de Assyrische kerk ACG Beth-El, is aangesloten bij de protestantse koepel. Andere zijn vrije gemeenten of verbonden met een kerk in het land van oorsprong (Congo, Ghana, Armenië).

Lees verder: Protestantisme in Mechelen (3): de toekomst

de Rank
De Rank
ACG Beth-EL
Adventkerk

Bronnen:

  • Marnef, Guido. Het Calvinistisch bewind te Mechelen 1580-1585. (uitgave 1987. Kortrijk-Heule UGA)
  • van Autenboer, E. (1943). Het wonderjaar te Mechelen (1566-1567) , niet gepubliceerde dissertatie, 19-20.
  • Fuite, S. In een straat genaamd de Rechte: Geschiedenis van de protestantse kerkgemeenschap Mechelen-Noord [1844-1944]. eigen uitgave, 1994
  • Liagre, Guy (2002). Prefiguraties, aanwezigheid en ontwikkeling van het Nederlandstalig protestantisme, Situatie in enige Vlaams-Brabantse steden (16de eeuw), in: Eigen Schoon & De Brabander’, Geschied- en oudheidkundig genootschap van Vlaams Brabant, 10-11-12 (2002), 395-424.
  • Liagre, Guy (2003). Aanwezigheid en ontwikkeling van het Nederlandstalig protestantisme, Situatie in enige Vlaams-Brabantse steden (1800-1850), in: Eigen Schoon en De Brabander, Koninklijke Academie voor oudheid – afdeling Brabant, 3 (2003), 305-344.
  • Smet, Jan. (2017) https://www.mechelenblogt.be/2017/09/protestantse-gemeenschap-herdenkt-500-jaar-reformatie
  • Demaerel, Ignace (1990). Tachtig jaar pinksterbeweging in Vlaanderen (1909-1989), Een historisch onderzoek met korte theologische en sociologische analyse. Universitaire Faculteit voor Protestantse Godgeleerdheid te Brussel
  • Kolpa, Willem (2004) De poort, visie voor Mechelen. niet uitgegeven studieopdracht.
  • Put, Eddy en Craig Harline (2002). Verloren schapen, schurftige herders : de helse dagen van bisschop Mathias Hovius 1542-1620 . Davidsfonds.
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Engelse_Furie
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Spaanse_Furie_(Mechelen)
  • X. Historische aantekeningen: De Protestantse Kerk van België. In: https://nl.protestant.link/constitutie-kerkorde/ of dezelfde tekst in deze pdf.
  • X. De Ontploffing van de Zandpoort: een explosief verhaal (Vlaamse Kunstcollectie)