van de Kerk van de Nazarener
Onlangs waren er enkele vertegenwoordigers van een kerk uit Nederland op bezoek in Mechelen. Ze kwamen namens de ‘Kerk van de Nazarener’, een internationaal protestants kerkgenootschap dat zijn roots heeft in het methodisme – een evangelische Reveilbeweging uit de 18de eeuw in Engeland.
Tot zover niets nieuws: al ruim 100 jaar zijn er Methodisten in België1,2. Aanvankelijk, in 1919, beperkt de activiteit van dit zendingsgenootschap zich tot het verlenen van materiële hulp aan de bevolking. Al spoedig breidt het initiatief zich echter uit tot een krachtige evangelisatie in heel het land. Men verspreidt publicaties en opent een ziekenhuis, een middelbare school en een ‘Huis van het Belgische Protestantisme’.
In 1930 vormen een twintigtal plaatselijke gemeenten de ‘Belgische jaarlijkse conferentie van de Methodistische Kerk’. Een van de kenmerken van deze Kerk is haar verlangen naar nauwe samenwerking, die zich uit in allerlei vormen van gemeenschappelijk getuigenis. In 1969, de Methodisten beschikken dan in België over 16 gemeenten, fuseren ze met de Protestantse Evangelische Kerk van België tot de Protestantse Kerk van België, en uiteindelijk worden ze onderdeel van de VPKB. 3
Ook het Leger des Heils is voortgekomen uit het Methodisme. Op initiatief van ds. C.L. Quéré, de predikant van de ‘Vlaamsch-evangelische gemeente’ in de Keizerstraat te Mechelen, wordt in 1889, in het bijzijn van William Booth, de Belgische Afdeling van het Leger des Heils opgericht. Men begint dat jaar, onder leiding van de Schot Rankin?, met samenkomsten in zaal Frascati in de Begijnenstraat.4,5 Tot 2003 blijft deze organisatie actief in de stad, met onder andere kleding-acties in de Onze-Lieve-Vrouwestraat en de opvang van vluchtelingen.
Methodisten vandaag
Er zijn nog kerken in België met ‘methodist’ in de naam, zoals een Engelstalige kerk in Elsene (Brussel) en een afdelingen van een Ghanese kerk. Of er naast het Leger des Heils nog andere kerken in België zijn die zich herkennen in het methodisme is mij onbekend. Maar wat maakt het ‘methodisme’ anders dan andere protestantse stromingen? En hoe past de Kerk van de Nazarener daar in? Wat is de ‘meerwaarde’ van dit gedachtegoed en waarom zou dit een plaats mogen krijgen in het Vlaamse kerklandschap en specifiek in Mechelen? Daarover gaat een volgende bijdrage.
Voetnoten
- Methodisten: het zendingsgenootschap is voortgekomen uit het werk van met name John Wesley en wordt daarom ook wel ‘Wesleyaans’ genoemd. Ook de naam ‘heiligingsbeweging’ wordt gebruikt. Pas na de dood van John Wesley zijn de Methodistenkerken gesticht. Uit de heiligingsbeweging zijn later het Leger des Heils en de Kerk van de Nazarener voortgekomen.
In tegenstelling tot de predestinatieleer van Calvijn, volgde Wesley de leer van Arminius en benadrukte de vrije wil en keuzevrijheid van de mens. De Church of England (de moederkerk van de Anglicaanse gemeenschappen wereldwijd) neemt een middenpositie in tussen katholieken en protestanten. De Methodisten delen met de Anglicaanse kerken in Europa het standpunt over de evenwaardige positie van man en vrouw in de kerk. Ook in de Kerk van Nazarener kunnen vrouwen een geestelijk ambt vervullen. - Ook 200 jaar geleden, al was dat voor korte tijd: de Wesleyan Methodist Missionary Society is tussen 1814 en 1820 actief geweest in België onder de talrijk aanwezige Engelse militairen (Fuite, 1994. p.37)
- 2) Wikipedia https://nl.wikipedia.org/wiki/Protestantisme_in_Belgi%C3%AB
en website VPKB https://nl.protestant.link/constitutie-kerkorde/ - Fuite, S. 1994 p. 135-137. En: Stukje geschiedenis op de website http://www.protestantse-kerk-mechelen-noord.be/ en artikel van Aaldert Prins http://evadoc.be/wp-content/uploads/2014/10/evadoc100424_aprins_geschiedenis_van_de_evangelische_beweging.pdf
- Historical Dictionary of The Salvation Army (Major John G. Merritt) en https://www.armeedusalut.be/nl/
- Lees meer over de geschiedenis van de protestanten in Mechelen